Điều trị tận gốc bệnh phát sáng trên tôm
Bệnh phát sáng ở tôm là một hiện tượng đặc biệt chỉ được phát hiện vào ban đêm. Bệnh hầu như xuất hiện quanh năm trên cả tôm sú và tôm thẻ, xảy ra trong tất cả giai đoạn trong vòng đời của tôm. Thời điểm xảy ra bệnh thường là mùa hè khi nhiệt độ và độ mặn trong ao tôm tăng cao.
Hiện tượng phát sáng không khiến tôm chết hàng loạt nhưng làm tôm giảm ăn, dễ bị stress khi tình trạng kéo dài, tôm phát triển không cân đối, bỏ ăn, lâu dần sẽ xuất hiện tôm chết rải rác.
Vậy nguyên nhân phát sáng ở tôm là gì, biểu hiện của bệnh và hướng điều trị như thế nào. Trong bài viết này, chuyên gia của chúng tôi sẽ hướng dẫn bà con cách nhận biết từ đó đưa ra các hướng điều trị tốt nhất.
1. Nguyên nhân gây bệnh phát sáng
Thông thường khi thấy ao tôm phát sáng, người nuôi nên xác định là nước ao phát sáng hay vỏ hoặc thân tôm phát sáng từ đó có hướng xử lý phù hợp.
Trong ao có sự hiện diện của tảo roi
Tảo roi và một số loại tảo giáp làm giảm oxy hòa tan trong nước, tiết ra chất độc gây bệnh cho tôm, làm tôm giảm ăn và chậm tăng trưởng. Ngoài ra, còn làm một số loại tảo có lợi cho tôm không phát triển được. Khi tảo roi phát triển mạnh sẽ gây ra hiện tượng phát sáng ở mặt ao nuôi.
Do có sự tồn đọng hợp chất phospho hữu cơ tích tụ trong bùn đáy ao
Việc tích tụ phospho hữu cơ lâu ngày do thức ăn thừa tích tụ dưới đáy ao gây ra hiện tượng ao tôm bị phát sáng về đêm. Việc này còn kích thích các loại tảo độc và vi khuẩn có hại phát triển mạnh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của tôm nuôi.
Do vi khuẩn Vibrio harveyi gây ra
Tôm phát sáng do nhiễm khuẩn Vibrio harveyi
Thường gặp ở các ao nuôi có độ mặn cao (> 15%), và nhiệt độ nước tăng, hàm lượng chất hữu cơ cao, oxy hòa tan thấp. Các vi khuẩn này tiết ra enzyme Luciferase có khả năng phát quang gây ra sự phát sáng ở con tôm. Chúng còn gây bệnh trên gan tụy của tôm làm tôm bị suy yếu và chết.
Tôm có thể bị nhiễm bệnh trong tất cả giai đoạn của vòng đời. Khi trưởng thành hoặc trong giai đoạn sản xuất giống, khi mầm bệnh bị lây từ tôm bố mẹ sang ấu trùng.
2. Biểu hiện của bệnh phát sáng ở tôm
Tôm bị bệnh phát sáng một phần hoặc toàn thân
Nếu nguyên nhân do tảo gây ra sẽ dẫn đến tôm chậm lớn, phát triển không đồng đều, có thể đóng rong ở mang và vỏ.
Nếu tôm bị nhiễm khuẩn Vibrio harveyi sẽ có biểu hiện: tôm bơi không định hướng. Kiểm tra sẽ phát hiện trên tôm có những điểm sáng xanh ở hậu môn, miệng, nghiêm trọng, điểm sáng sẽ lan rộng ra toàn thân. Quan sát bằng kính hiển vi sẽ thấy vi khuẩn phát sáng di chuyển trong thân tôm.
Thân và mang tôm có màu sẫm, bẩn, thịt đục màu.
Tôm giảm ăn, khi chết không có thức ăn và phân trong ruột.
Gan viêm và teo nhỏ, gan mất chức năng tiêu hóa.
Nếu ấu trùng tôm nhiễm bệnh sẽ có màu trắng đục, nếu nặng hơn thì ấu trùng sẽ lắng dưới đáy bể ương và chết hàng loạt.
Tôm chết đáy rải rác tuỳ vào mức độ của bệnh. Nếu nhiễm bệnh 100% đàn tôm trong giai đoạn 45 ngày nuôi đầu, có thể gây chết tôm hàng loạt.
3. Khắc phục bệnh phát sáng trong ao tôm
* Khắc phục các nguyên nhân từ tôm giống và môi trường ao nuôi
Đối với tôm giống bà con nên chọn tôm bố mẹ khỏe mạnh, sạch bệnh (kiểm tra bằng PCR để chẩn đoán bệnh tôm), thả nuôi tôm giống với mật độ phù hợp.
Chuẩn bị ao nuôi nạo vét sạch bùn dưới đáy ao, bón vôi bột, phơi ao. Loại bỏ ốc, cua, cáy, còng. Sử dụng men vi sinh O3 để cải tạo đáy ao và xử lý nước hàng ngày trước khi thả nuôi.
Vào mùa hè, duy trì mức nước trong ao nuôi từ 1,2 – 1,5 m và độ trong của nước từ 30 – 40 cm để hạn chế khả năng tăng nhiệt. Khi xác định do tảo roi gây ra cần vớt tảo, tháo bớt nước trong ao và cấp nước mới vào sau đó tiến hành xử lý tảo triệt để bằng Bacter Gold chuyên cắt tảo.
Nếu nguyên nhân là do phospho bà con cần cắt giảm ngay lượng thức ăn dư thừa. Điều chỉnh lượng thức ăn hợp lý, dư thừa thức ăn, dễ gây ô nhiễm môi trường và tích tụ phospho trong ao nuôi.
Định kỳ kiểm tra các yếu tố môi trường như pH, kiềm, độ mặn, vi khuẩn Vibrio trong nước. Khống chế độ mặn trong ao tôm, nếu độ mặn vượt ngưỡng nên thay nước mới hoặc cho thêm nước ngọt để hạ bớt độ mặn.
Bổ sung định kì VITAMIN C30, men tiêu hóa PROZYME, khoáng chất nhằm tăng sức đề kháng cho tôm.
Tiến hành sát khuẩn cho ao bằng dung dịch BRONOL với liều 1 lít/2.000-3.000m3 nước ao. Nên diệt khuẩn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát để có hiệu quả tốt nhất.
* Hướng điều trị bệnh do vi khuẩn V. harveyi
Nếu xác định nguyên nhân gây bệnh do khuẩn V. harveyi gây ra và vi khuẩn chỉ mới xâm nhập ruột tôm. Bà con nên tiến hành điều trị ngay với TOP CYLIN.
Bà con chỉ cho ăn 60% so với lượng thức ăn hàng ngày. Trộn 10g TOP CYLIN/1kg thức ăn, cho ăn 3 cữ trong 1 ngày. Acid lactic trong TOP CYLIN sẽ giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh đường ruột trên tôm.
Kết hợp sát khuẩn ao bằng BRONOL theo liều lượng bên trên.
Trên đây là những chia sẻ về nguyên nhân, cách nhận biết và hướng điều trị bệnh phát sáng trong ao tôm. Bà con nên chú ý theo dõi ao thường xuyên, có hướng phòng và điều trị bệnh kịp thời tránh tình hình trở nên nghiêm trọng. Chúc bà con thành công.