Phương pháp diệt khuẩn ao nuôi tôm an toàn
Trong nuôi tôm siêu thâm canh, mật độ thả nuôi dày đồng nghĩa với mật độ vi khuẩn gây hại tồn tại trong môi trường nước ao cũng nhiều hơn. Các loại hóa chất diệt khuẩn dùng trong ao tôm phải được sử dụng đúng cách để diệt khuẩn hiệu quả mà không làm ảnh hưởng đến tôm. Trong bài viết này, mời bà con cùng tìm hiểu 1 số dòng hóa chất sát khuẩn ao tôm nổi bật nhất hiện nay và cách sử dụng an toàn.
1. Các dòng thuốc sát khuẩn cho ao nuôi tôm
* BKC (Benzalkonium Chloride): BKC dễ dàng đi vào và phá hủy màng tế bào, hạn chế các quá trình trao đổi chất của vi khuẩn. Bên cạnh đó còn có khả năng tiêu diệt các loại vi sinh vật đơn bào, nấm mốc và khống chế sự phát triển của tảo trong ao tôm.
Hạn chế khi sử dụng BKC
Gây khó chịu cho người sử dụng: mùi nồng, cay mắt – nên hạn chế tiếp xúc trực tiếp, phải có đồ bảo hộ như bao tay, khẩu trang, mắt kính,… khi sử dụng.
BKC sử dụng quá liều dễ gây tồn dư trong tôm và làm giảm giá trị của tôm. Vì vậy trước khi thu hoạch cần ngưng sử dụng BKC 30 ngày.
Lưu ý khi sử dụng BKC
Không sử dụng trực tiếp mà phải pha loãng BKC rồi tạt đều thuốc lên bề mặt ao tôm.
Không dùng chung với hợp chất hữu cơ (xà phòng), chất tẩy rửa.
Hoạt tính tăng khi kết hợp với formalin.
Nước có độ đục, độ cứng cao sẽ giảm tác dụng của BKC.
Đeo bảo hộ lao động khi sử dụng: kính, bao tay, khẩu trang …
Giai đoạn mới thả tôm, tôm dưới 15 ngày không nên sử dụng BKC vì tôm giai đoạn này rất nhạy cảm với các loại thuốc diệt khuẩn mạnh.
* Đồng sunfat (CuSO4.5H2O) có công dụng diệt tảo và làm trong nước. Ngoài ra nó còn có khả năng diệt khuẩn và ký sinh trùng trên tôm, cá,…Đồng sunfat có kết tinh màu xanh dương, không mùi và rất dễ tan vào nước.
Tinh thể đồng sunfat CuSO4.5H2O
Hạn chế khi sử dụng CuSO4
Sử dụng với liều cao có thể gây độc, phản tác dụng làm tôm chậm lớn.
Lưu ý khi sử dụng
Nếu nước ao có độ kiềm cao sẽ kết hợp với kiềm (CO32-,HCO3-, OH-) làm kết tủa và mất tác dụng của thuốc.
Tỷ lệ Đồng Sunfat tính bằng mg/l và không nên vượt quá 0.01 tổng độ kiềm.
Không sử dụng khi thời tiết âm u, trời mưa.
Không được tháo nước trong ao sau khi xử lý Đồng Sunfat trước 72h vì xả nước ra ngoài sẽ ảnh hưởng đến môi trường bên ngoài ao.
* Chlorine là thành phần trong các hợp chất phổ biến trên thị trường hiện nay như hypochlorite canxi (Ca(OCl)2) – dạng chlorine khan và hypochlorite natri (NaOCl) – dạng dung dịch. Các hóa chất Chlorine có thể tan trong nước và phản ứng Oxy hóa có tác dụng diệt khuẩn cực mạnh.
Vì Clo có tính diệt khuẩn cao nên chỉ sử dụng trong khâu xử lý nước ao lắng để đảm bảo nguồn nước cung cấp cho ao tôm được sạch khuẩn, ngoài ra có thể diệt cả khuẩn Vibrio harveyi gây phát sáng trên tôm.
Để nhận biết Chlorine có hoạt lực tốt và đủ liều là sau khi sử dụng Chlorine nước sẽ càng trong hơn sau xử lý. Trường hợp nước sau xử lý Chlorine nước bị đục đỏ thì nên xem lại quy trình xử lý và hàm lượng hữu cơ trong nước.
Hạn chế của Chlorine
Giảm tác dụng khi độ pH cao, đặc biệt là khi pH trên 8.
Không có tác dụng với bào tử vi khuẩn và virus.
Không nên lạm dụng Chlorine trong diệt khuẩn vì khi diệt nhiều đáy ao tồn đọng Clo khó gây màu nước ảnh hưởng vụ nuôi.
Lưu ý khi sử dụng Chlorine
Chỉ nên được sử dụng để xử lý nước trước khi cấp vào đầu vụ nuôi.
Sau khi dùng Chlorine xử lý nước ao nên để ao 1-2 ngày cho bay hơi hết Clo rồi mới sử dụng
Sau khi dùng Clo diệt khuẩn 48 giờ cần cấy lại vi sinh có lợi cho ao.
Không nên bón vôi trước khi diệt khuẩn bằng Chlorine vì sẽ làm giảm tác dụng.
* Glutaraldehyde (C5H8O2) là một chất diệt khuẩn phổ rộng, và có độ hoạt động mạnh hơn so với BKC. Xử lý nước dùng dung dịch glutaraldehyde nồng độ 10-15‰ giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn, nấm và vi rút. Diệt sứa nước trong ao.
Hạn chế của Glutaraldehyde
Nó gây độc cho cá, tôm, đặc biệt là ấu trùng ở nồng độ cao.
Khi pH = 8, hoạt tính của glutaraldehyde là tốt nhất, và khi pH> 9, hoạt tính giảm và xử lý không có hiệu quả.
Lưu ý khi sử dụng
Trước khi xả thải nước, glutaraldehyde dư thừa có thể xử lý bằng NaHSO3 (natri bisulfit) để loại bỏ.
* Thuốc tím KMnO4 là chất oxy hóa mạnh nên có tính sát khuẩn, thường sử dụng xử lý nước đầu vụ tôm để diệt vi khuẩn, tảo.
Sử dụng thuốc tím cho ao nuôi tôm KMnO4
Lưu ý khi sử dụng thuốc tím
Không bền, giảm khả năng diệt trùng dưới ánh nắng mặt trời hoặc ở nhiệt độ cao nên cần phải bảo quản trong các lọ màu nâu đen để tránh ánh sáng trực tiếp.
Hạn chế sử dụng trong ao nuôi có tôm vì khi vào nước KMnO4 sẽ kết hợp với nước tạo ra MnO2 gây độc cho tôm.
Thuốc tím sau khi pha phải được sử dụng ngay để tránh làm mất hoạt tính của thuốc.
* Hydrogen peroxide (H2O2) có công dụng cung cấp oxy, xử lý ký sinh trùng, diệt khuẩn, kiểm soát tảo ao tôm.
Hạn chế của H2O2
Không nên sử dụng H2O2 khi môi trường có pH lớn hơn 8,3
Nếu sử dụng quá nhiều sẽ gây độc cho tôm.
Lưu ý khi sử dụng
Trực tiếp vào ao nuôi: Liều lượng diệt tảo thường dùng là 0,1-0,5 mg/l, tùy theo nhiệt độ nước và mật độ tảo trong ao mà lựa chọn liều lượng cho phù hợp.
Chỉ sử dụng trong nước có độ cứng và độ kiềm thấp.
Tránh ánh nắng trực tiếp và các nguồn nhiệt.
* Potassium monopersulfate (KHSO5) là hợp chất oxy hóa hiệu quả cao và chất khử trùng nước trong ao nuôi tôm cá. Ức chế các vi sinh vật gây bệnh, tiêu diệt các loại vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật và khử trùng dụng cụ trong ao nuôi.
Hạn chế của KHSO5
pH cao (>9.0), độ mặn thấp (<5‰) bị giảm tác dụng.
Lưu ý khi sử dụng Potassium monopersulfate
Không nên bón vôi trước khi sử dụng thuốc.
Độ mặn thấp có thể kết hợp muối để đạt hiệu quả (rải muối trước 2 tiếng để nâng độ mặn, không nên trộn chung vì giải phóng khí Clo gây độc cho người dùng)
Kết hợp sẽ làm tăng hiệu quả của Chlorine.
* Iodine đây là chất diệt khuẩn có thể diệt được vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật trong ao nuôi. Diệt khuẩn bằng phá vỡ cấu trúc protein trong tế bào.
Hạn chế của iodine
Hoạt động tốt ở pH thấp (<7).
Bị giảm tác dụng khi nước nhiều hữu cơ, chất khử (Fe2+, Mn2+)
Lưu ý khi sử dụng iodine
Nhiệt độ và pH cao sẽ ảnh hưởng tới tôm nuôi và mất tác dụng nhanh chóng.
2. Những lưu ý khi diệt khuẩn trong ao nuôi tôm theo từng giai đoạn nuôi
* Diệt khuẩn ao nuôi trước khi thả tôm
Phơi nắng ao nuôi càng nhiều càng tốt, ánh nắng mặt trời có nhiệt độ cao, cùng tia cực tím mạnh giúp tiêu diệt và phân hủy vi khuẩn triệt để.
Quét vôi toàn bộ bạt bờ quanh ao thật kỹ để giảm nguy cơ ký sinh trùng và nấm chân chó xuất hiện sau này.
Lấy nước vào ao nuôi thông qua túi lọc với mực nước 10 – 20 cm. Tiến hành tạt vôi sống đều khắp mặt ao nuôi và ngâm 5 – 7 ngày, có tác dụng diệt trừ mầm bệnh thông qua việc sốc pH và duy trì pH kéo dài, ngoài ra còn có tác dụng tạo hệ đệm cho đáy ao tôm.
Cấp nước vào ao nuôi qua hệ thống túi lọc để giảm bớt trứng, ấu trùng mầm bệnh xâm nhập vào ao. Chạy quạt nước sau 5 – 7 ngày để trứng, ấu trùng các mầm bệnh nở rồi mới xử lý bằng thuốc diệt khuẩn, sát trùng. Tiến hành diệt khuẩn bằng Chlorine 25 – 35ppm (25 – 35 kg/1000m3) kết hợp chạy quạt, sục khí mạnh từ 3 – 5 ngày. Sau đó cấy vi sinh để các vi khuẩn có lợi chiếm ưu thế và bắt đầu thả tôm.
* Diệt khuẩn định kỳ trong nuôi tôm
Trong nuôi tôm cần cẩn thận khi diệt vi khuẩn để tránh tình trạng tôm bị sốc, ngộ độc do sử dụng thuốc quá liều
Diệt khuẩn trong ao nuôi tôm từ lúc thả đến 45 ngày: Trong giai đoạn này việc sử dụng thuốc diệt khuẩn phải hết sức cẩn thận. Người nuôi cần xem xét tình hình sức khỏe của tôm và sự phát triển của tôm. Từ đó cân đối liều lượng thuốc để sử dụng phù hợp. Tránh tình trạng tôm sốc thuốc diệt khuẩn.
Nên sử dụng các dòng diệt khuẩn an toàn cho tôm nhỏ, tôm từ 10 ngày trở lên.
Kết hợp sử dụng men vi sinh thường xuyên để cạnh tranh với khuẩn có hại và an toàn cho tôm
Diệt khuẩn trong ao nuôi tôm từ 45 ngày đến khi thu hoạch: Từ giai đoạn này trở về sau, tôm có sức chống chịu cao hơn với thuốc diệt khuẩn và thuốc sát trùng nhưng việc diệt khuẩn ao nuôi tôm ở giai đoạn này cũng cần cẩn trọng vì có thể diệt đi lượng tảo và vi sinh vật phù du trong ao nuôi ảnh hưởng tới tôm.
3. Các dòng thuốc diệt khuẩn nổi bật cho ao tôm
PARADINE (trong thành phần có chứa Iodine) – có khả năng sát khuẩn phổ rộng, diệt sạch các vi khuẩn nhóm Vibrio gây ra một số bệnh nguy hiểm trên tôm như hoại tử gan tụy cấp, phân trắng…. Sản phẩm ít gây hại đến hệ vi sinh vật có lợi (tảo và động vật phù du) không gây ảnh hưởng đến sức khỏe tôm, an toàn cho tôm giai đoạn nhỏ.
Diệt khuẩn định kỳ: 1 lít /2000m3 nước.
Diệt khuẩn kết hợp trị bệnh: 1 lít/1000m3 nước.
BRONOL (trong thành phần có chứa glutaraldehyde) – Diệt sạch vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật trong nước, diệt sứa nước trong ao nuôi.
Diệt khuẩn trong ao nuôi tôm: 1 lít/1500-2000m3 nước ao.
AVAKON (trong thành phần có chứa Potassium monopersulfate (KHSO5)) – Chất sát khuẩn phổ rộng an toàn cho tôm, diệt tất cả các loại vi khuẩn, nguyên sinh động vật, ngoại ký sinh đeo bám trên tôm,…trị được bệnh đốm đen. An toàn cho tôm, không bị sốc khi sử dụng. (sử dụng cho tôm > 15 ngày tuổi)
Diệt khuẩn định kỳ hoặc khi kiểm tra nước có khuẩn cao: tạt 1kg/1.000m3 vào lúc 10 giờ sáng.
SUPER CLEAR với các thành phần CuSO4, H2O2 – Diệt được khuẩn, nấm, ngoại ký sinh, sau khi sử dụng sẽ sạch bạt, sạch nhá, sạch ống oxy. Sản phẩm rất an toàn, tôm không bị sốc khi sử dụng. Liều diệt khuẩn 1 lít/1000m3 nước (sử dụng cho tôm > 10 ngày tuổi)
BKC với thành phần chính là Benzalkonium Chloride – thuốc sát trùng ao nuôi thuỷ sản, diệt được các loại vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật trong nước ao nuôi tôm.
Tôm từ 45 - 75 ngày tuổi: 0.5 lít/1000m3 nước
Tôm từ 75 - 100 ngày tuổi: 0.7 lít/1000m3 nước.
Tôm từ 100 ngày tuổi đến trước khi thu hoạch: 1 lít thuốc/1000m3 nước
Lưu ý khi sử dụng thuốc diệt khuẩn cho ao tôm
Trong giai đoạn dưới 45 ngày tuổi, tảo và các vi sinh vật phù du trong ao đóng vai trò rất quan trọng. Nên sau 48 giờ diệt khuẩn cần lựa chọn biện pháp sử dụng vi sinh để cấy tảo và ổn định lại nguồn nước ao nuôi như men vi sinh O3.
Đối với tôm trên 45 ngày tuổi sau khi diệt khuẩn 48 giờ cần bổ sung vi sinh có lợi lại ao nuôi bằng cách sử dụng men vi sinh như O3 để ổn định lại môi trường nước và tảo trong ao nuôi giúp tôm nhanh chóng phục hồi.
Sử dụng thuốc diệt khuẩn vào lúc 10 giờ sáng để đạt hiệu quả tối đa.
Định kỳ diệt khuẩn 15 ngày/lần.
Hạn chế sử dụng chất diệt khuẩn khi tôm còn nhỏ tránh ảnh hưởng đến sức khỏe tôm.
Ở giai đoạn cuối trước khi thu hoạch tuyệt đối không dùng Chlorine và BKC để xử lý, vì các chất này sẽ tồn dư trong tôm.
Trên đây là phương pháp diệt khuẩn ao nuôi tôm an toàn, mọi thắc mắc về kỹ thuật hay thông tin sản phẩm trong bài, bà con vui lòng liên hệ qua Hotline 0911 383 533 để được các kỹ thuật viên của công ty trực tiếp giải đáp.
Chúc quý bà con có vụ mùa bội thu!